نگاه تازه به سوره نباء

سونیا جهانگیر
www.19.org
 February 2014 

در این نوشتار می خواهیم کاربران محترم توجه داشته باشند که شاید آن معنی و ترجمه ای که تا حالا از سوره نباء در ذهن داشتید درست نباشد. برای واضحتر شدن مطلب چند تا از نمونه ترجمه های مختلف می آوریم و بعد آن ترجمه که به نظر ما صحیح است را حضورتان تقدیم می کنیم. آیه  مورد نیاز شماره 33 است. اما برای روشن شدن مطلب از آیه 31 شروع می کنیم.

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا ﴿۳۱﴾

براي پرهيزگاران مسلما پيروزي بزرگي است.

حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا ﴿۳۲﴾

باغهايي سرسبز، و انواعي از انگورها. (در این 2 آیه اختلاف چنینی به چشم نمی خورد)

وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا ﴿۳۳﴾

این آیه مورد بحث است. الآن چند تا نمونه می آوریم

–        و دخترانى همسال با سينه‏هاى برجسته (فولادوند)

–        و حورياني بسيار جوان و هم سن و سال (مکارم شیرازی)

–        و [حوريان‏] نارپستان همسال‏ (خرمشاهی)

–        و دختران زیبا که همه در نیکی و خوبرویی مانندیکدیگرند (تفسیر المیزان)

–        و دخترانى نارپستان و هم سال (تفسیر راهنما)

–        کنیزکان نارپستان و همسال (تفسیرهدایت)

–        و نیز براى پرواپیشگان حوریانى است بسیار جوان و همسال، که سینه هاى آنان تازه برآمده و برجسته شده است (مجمع البیان)

یعنی همان طوری که در تفاسیر و ترجمه های که بالا مشاهده نمودید،  همه مفسران اتفاق نظر دارند که “کواعب” یعنی زنان یا دختران هستند. اما اگر به لغت مراجعه کرده بیشتر دقت کنیم، خواهیم دید که این واژه دارای معانی مختلف هست که مناسبتر آن معنی “تو پر”، “سرشار”، “مملو” است:

كَعَبَ الإِنَاءَ ” : مَلَأَهُ[1] یعنی فعل کعب به معنی “پر کردن ” است.

.   کواعب –  جمع کعیب و آن در وزن فعیل است. فعیل می تواند فاعل و یا مفعول باشد. مثل واژه “جریح” و یا “رحیم”. این جا  کعیب مفعول است و معنی آن “تو پر”، “سرشار”، “مملو” است. و این مفعول صفتی است برای انگوری که در آیه قبل آمده.

اما واژه “اترابا”:  «أتراب»، جمع «ترب» بر وزن «مصر» است. به معنی ” همسالان”، “همزادان” و یا “همزمان رسیدگان” است. از آنجا که این صفت دوم برای انگور است، همزمان رسیدگان به آن بیشتر می خورد. با این حال ترجمه آیه 33 چنین خواهد بود:

–   و (انگورهای) سرشار و همزمان رسیده

الآن آیات ما قبل و ما بعد را با هم پیوند بزنیم و با هم بخوانیم تا موافقت بودن آن با قاعده “وحدة السیاق” را به وضوح ببنیم:

براي پرهيزگاران مسلما پيروزي بزرگي است* باغهايي سرسبز، و انواعي از انگورها* و (انگورهای) سرشار و همزمان رسیده* و جامهايي لبريز و پياپي

به این شکل هم پیوند بین آیات حفظ خواهد شد و هم یک اشکال دیگری هم حل می شود. اما اشکالی که در این جا وارد است: اگر متقینی که قرار است در بهشت لذت ببرند شامل زنان و مردان باشند (که مسلما این طور است)، اهل جنت لذتی که در بهشت ببرند، باید برای هر دو جنسهم جذاب و لذت بخش باشد. اما اگر آن معنی که مفسرین کردند را بپذیریم، برای خانم های بهشتی چندان جالب نباشد که دختران نارپستان آنجا حضور پیدا کنند (چه بسا ناراحت هم می شوند).

سونیا جهانگیر

 

Özet tercüme

Naba süresındeki / kevaib/   arap dili sözlüğünde birkaç anlama gele bilir. Bunlardan en uygun olduğu bence budur

كَعَبَ الإِنَاءَ ” : مَلَأَهُ[1]

Yani kaabal ina – kabı doldurdu anlamını verir.   کواعب =  جمع کعیب  ve bu feiyl فعیل    veznınde olup مفعول  ‘’dolu , doldurulmuş’’

dolu sözu bir sıfat tır. O da bir önce zikir edildiği üzüm’e aittir.

اترابا  ise

Aynı zamanda pişmiş anlamındadır öyleyse ayettin meali şöyle olacak:

32. bahçeler ve üzümler

33.Sulu (dolu) ve aynı zamanda pişmiş

34. dolu- dolu kadehler onlarındır

Böyle oldukça ‘’vehdetu siyak’’ kuralıya da daha uygun olacak

 

Sonia Cihangir

---