Göz Kırpan Yazı Kuralları

Edip Yüksel
27 Ağustos 2012
www.19.org

Özellikle Türkiye’den aldığım mektuplar, makaleler okunmayı ve anlamayı yavaşlatan, zorlaştıran ve hatta engelleyen hatalarla dolu. Bu hatalar, işin ilginci Üniversite bitirmiş birçok arkadaş tarafından da işleniyor…

Doğru bir dil, imla ve formatla yazılmış bir yazı yazabilmek önemlidir… En uygun cevabı en kısa zamanda almak için, tüm İnternet kullanıcılarının Google (K.S.A.) Hazretlerine doğru dürüst soru yöneltme biçimini öğrenmesi nasıl önemliyse, çağdaş bir yazarın WordPress veya benzeri Web sitesi programlarını kullanmasını öğrenmesi nasıl gerekliyse, gemide tayfalık yapan birisinin yüzme bilmesi nasıl hayatiyse, bir çiftçinin ekim zamanını bilmesi aç veya tok kalması ile ne kadar orantılı ise… Aşağıdakiler de bilgisayar yoluyla yazarak haberleşenler için o kadar önemli kurallardır.

• Uzun bir metni BOLD (simsiyah) yapmayın, zira okunması güçleşir.

•             Paragraf başlatmak için ilk satıra klavyenin “aralık” tuşuyla üç beş aralık vermeyin… Tab tuşunu kullanın veya otomatik formatlamayı ayarlayın. Veya en iyisi hiç paragraf başı için aralık vermeyin, Bunun yerine İngiliz Bloklama denilen formatı seçiniz. Paragraflar arasına bir satır veya 10-12 punto aralık vererek. Böylece kısa paragraflar testere dişleri gibi göze batmaz.

• Alt çizgi kullanmayın. Alt çizgi, bilgisayar olmadığı dönemlerde imkan olmadığı için başvurulan vurgulama metotlarından biri, ancak çok çirkin… Harflerin alt kuyruklarını kesiyor, çirkin duruyor. Hele Bold veya İtalik ile birlikte hiç kullanmayın. (Bu program zaten Bold ve İtalik kelimelerin altına çizgi koymaya izin vermiyormuş 🙂

• 99 esma-i hüsna veya 6666 ayet gibi uyduruk rakamları bir mukallit veya mürit gibi yutmuş olsanız bile cümlelere rakam ile başlamayın. Cümle başındaki rakamı harflerle ifade edin. “9 ay boyunca, anne karnında karanlıkta yaşarken her gün 5 şaat klasik Türk musikisi dinlemişim” diye başlamayınız. “Dokuz ay boyunca …”  diye yazınız. Veya illa rakama dikkat çekmek istiyorsanız rakamdan önce “yani, hani, üstelik, dahası, gerçi, ulan, yaşasın devlet, ne mutlu, hoca efendi, padişah isterük” gibi geçiş kelimeleri ile başlayın.

• Kelimeler     arasına birden    fazla boşluk koymayın; Pazartesi, hadımağası, kapıkulu, yeniçeri, veya uluslararası gibi kelimeler istisna, kelimeleri birbirine yapışıkikizler gibi yapıştırmayınız.

• Virgül ile noktalı virgül arasındaki farkı öğreniniz. Virgül bir cümledeki kelimeleri; ifadeleri ayırmak için kullanılır, noktalı virgülse cümlecikleri ayırmaya yarar.

• Noktalardan,virgüllerden , noktalı virgüllerden ,parantezlerden, soru ve ünlem işaretlerinden SONRA mutlaka bir boşluk veriniz . ÖNCE DEĞİL ,SONRA ! Noktalama işaretleri sorhoşlar gibi sağa sola yalpalanmamalı… Noktalar ve virgüller kelimeler arasında pastırma gibi sıkıştırılmamalı.Boşluk ile noktalama işaretleri arasındaki ilişki Bağdat caddesindeki şıpsevdi ile sevgilisi arasındaki ilişki gibi olmamalı. Anlamadıysanız lütfen elinizde doğru dürüst bir yayınevi tarafından yayımlanmış bir kitaptaki noktalama işaretlerini dikkatle izleyiniz. Virgüle saygı! Sonbahardan SONRA kış, Cumadan SONRA Cumartesi, onsekizden SONRA ondokuz, sevgiden SONRA hoşluk, ve noktalama işaretlerinden SONRA da boşluk gelir 🙂

• Noktadan sonraki kelimeler büyük harfle başlamalı. virgülden sonraki harf özel isim veya alıntı değilse küçük harfle başlamalı.

• Özel isimler büyük harfle başlamalı. adana’da kebap yemesi tavsiye edilen edip tersi de düzü de iyi bir adamdır.

• VURGULAMAK İÇİN BIRKAÇ KELİMEYİ büyük HARFLE YAZABİLİRSİNİZ, AMA büyük HARFLERDEN UYDURUK SAHİH HADİSLERDEN VEYA KAHVALTI YERİNE MÜRİTLERİN BEYNİNİ YİYEN ŞEYHLERDEN KAÇAR GIBI SAKININIZ.  BEYNİMİZ BİR KELİMEDEKİ HARFLERİ TEK TEK TANIYARAK OKUMAZ. HARFLERLE BİRLİKTE HARFLERİN YUKARI VE AŞAĞI SARKAN KUYRUKLARIYLA OLUŞTURDUKLARI ÖZGÜN MONOGRAMLARI BİR RESİM GİBİ BELLEYEREK OKUR. BU YÜZDEN, BÜYÜK HARFLERLE YAZILAN KELİMELERİ TANIMAK İÇİN BEYİN DAHA ÇOK VAKİT VE ENERJİ HARCAR. KISACASI, BÜYÜK HARFLE YAZILMIŞ METİNLER DAHA ZOR OKUNUR. YAZILARININ OKUNMASINI ZORLAŞTIRMAK İSTİYORSANIZ BÜYÜK HARFLE YAZINIZ.

• San Serif yerine Serif tercih ediniz. Okunmayı kolaylaştırır. Harf uçlarındaki çengellerin harflerin vucutları arasında oluşturduğu yamuk boşluklar, tektip ve dimdik paralel çizgileri birbirinden ayırmak için kısılan gözlerin sıkıntısını azaltır.

• Çok zeki olmayan dâhiler için kullanılan “de/te” veya “da/ta” eklerini kelimeden ayır ki içindeki veya ortasındaki eklerle karıştırılmasın. Ender olarak yanlış anlaşılmaya sebep olan bu kuralı çiğneyen ilginç veya can sıkıcı bir örnekte bulamıyorum.

 

• Paragraf aralıkları verilmeden uzun uzadıya yazılmış yazılar farklı yemekleri, tatlıları bir kazana döküp misafirin önüne koymak gibidir. Koca bir kazanda sunulan yemekleri yiyemiyorum. PARAGRAF denilen tabaklar ve bardaklar var. Paragraflar bir metnin okunmasını kolaylaştırır. Bunun nasıl gerçekleştiğini merak ediyorsanız araştırıp öğreniniz.

• Paragraflar arasına 10-12 punto boşluk verin. Facebook’ta yorum asarken üst üste perakende satırlar/paragraflar asacağına, paragraflar arasına boşluk vererek topluca asmayı öğren.

• Üç satırdan uzun alıntılar için yeni bir paragraf girin ve alıntıları iki santim içeri alın. Alakasız olacak ama, bıyıksız ve sakalsız tipinde meymenet olmayan bir adamın şu sözüne katılıyorum: “Adalet prensibi vazgeçilmez bir prensiptir. Düşmanım hakkında da adil olmalıyım. Özgürlük de en az adalet kadar önemli ve zaten birbiriyle ilişkili. Ben katılmadığım, hatta tüm gönlüm ve beynimle karşıtı olduğum görüşlerin bile ifade edilmesini savunurum ve o görüşler engellendiği takdirde engelleyene karşı mücadele veririm, vermeliyim. Zira bu Allah’ın sünnetidir. Dünya denilen bu gezegende ilahi sınavın ilk şartı kimsenin kimseye belli bir şıkkı seçmeyi zorla dayatmamasıdır. Şeytan özgür olmayan ortamları sever. Zira özgür olmayan ortamlarda tüm kontrolü eline alır. Özgür ortamda gerçeğin ve adaletin yaşama ve hatta bazen neşv-ü nema olma şansı var; ama özgür olmayan ortamlarda ilk kurban, gerçek ve adalet olur.”

Zamanla bu maddelere başka maddeler ekleyebilirim.